SoanVan.com.vn chia sẻ nghị luận sâu sắc về tầm quan trọng của việc rèn luyện thói quen đọc sách cho học sinh. Khám phá những lợi ích vượt trội, phân tích thực trạng và cùng tìm ra các giải pháp hiệu quả để giúp các em yêu thích, duy trì thói quen đọc sách mỗi ngày, nâng cao kiến thức và kỹ năng toàn diện.
Viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của em về vấn đề cần giải quyết hiện nay: Làm thế nào để rèn luyện thói quen đọc sách cho học sinh?
Dàn ý cơ bản
a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài (0,25 điểm)
Xác định được yêu cầu của kiểu bài: nghị luận xã hội
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Làm thế nào để rèn luyện thói quen đọc sách cho học sinh (0,5 điểm)
c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận (1,0 điểm)
– Xác định được các ý chính của bài viết
– Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận:
*Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề.
*Triển khai vấn đề nghị luận
– Giải thích vấn đề nghị luận
– Thể hiện quan điểm của người viết. HS triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân. Có thể theo một số gợi ý sau:
+ Đọc sách là quá trình tiếp nhận thông tin, kiến thức, tư tưởng, tình cảm được thể hiện qua ngôn ngữ viết.
+ Việc học sinh lười đọc sách, chưa có thói quen đọc sách đang trở thành một vấn đề ngày càng phổ biến. Đó không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là vấn đề của xã hội.
+ Nguyên nhân của thực trạng là do sự phát triển của công nghệ thông tin và sự hấp dẫn của các phương tiện giải trí hiện đại; sách báo chưa phong phú…
+ Không có thói quen đọc sách, học sinh sẽ mất đi một kênh quan trọng để tiếp cận tri thức, phát triển tư duy và hoàn thiện nhân cách, ảnh hưởng đến tương lai.
+ Mở rộng, trao đổi với quan điểm trái chiều hoặc ý kiến khác để có cái nhìn toàn diện.
* Khẳng định lại quan điểm cá nhân đã trình bày và rút ra bài học cho bản thân.
d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau (1,5 điểm):
– Triển khai được ít nhất 2 giải pháp khả thi, có tính thuyết phục. Có thể theo một số gợi ý:
+ Bản thân: Tự giác đọc sách mỗi ngày, lựa chọn sách phù hợp với sở thích và trình độ; Tham gia các hoạt động đọc sách (Câu lạc bộ đọc sách, các nhóm đọc sách trực tuyến, các sự kiện đọc sách cộng đồng); Chia sẻ niềm đam mê đọc sách với mọi người…
+ Cha mẹ, người thân trong gia đình: Tạo môi trường đọc sách thuận lợi (Thiết kế góc đọc sách, trang bị đầy đủ các loại sách phù hợp với con); dành thời gian đọc sách mỗi ngày, chia sẻ với con những cuốn sách hay; Khuyến khích và động viên khi con đọc sách; Hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử của con…
+ Nhà trường: Tổ chức các hoạt động đọc sách đa dạng: (Cuộc thi kể chuyện theo sách, ngày hội đọc sách, thành lập câu lạc bộ đọc sách); Lồng ghép hoạt động đọc sách vào chương trình học; Xây dựng thư viện thân thiện…
– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.
– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ với bằng chứng.
Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
đ. Diễn đạt (0,25 điểm): Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.
e. Sáng tạo (0,5 điểm): Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.
Dàn ý chi tiết
I. MỞ BÀI
- Giới thiệu vấn đề:
Trong thời đại công nghệ bùng nổ, khi điện thoại thông minh và mạng xã hội chiếm phần lớn thời gian của giới trẻ, việc đọc sách dần bị lãng quên. - Dẫn dắt và nêu vấn đề nghị luận:
Làm thế nào để rèn luyện thói quen đọc sách cho học sinh trở thành một vấn đề quan trọng, cần được nhìn nhận nghiêm túc từ phía cá nhân, gia đình và nhà trường.
II. THÂN BÀI
1. Giải thích vấn đề nghị luận
- Đọc sách là quá trình tiếp nhận tri thức, tư tưởng, kinh nghiệm sống thông qua chữ viết.
- Rèn luyện thói quen đọc sách nghĩa là biến việc đọc thành một nhu cầu tự nhiên, đều đặn trong đời sống học sinh.
2. Thực trạng hiện nay
- Nhiều học sinh thờ ơ với sách, chỉ đọc sách giáo khoa hoặc sách phục vụ thi cử.
- Thời gian dành cho mạng xã hội, trò chơi điện tử, video ngắn chiếm ưu thế.
- Việc đọc thường bị coi là “việc của người chăm học”, không mang tính giải trí.
3. Nguyên nhân của thực trạng
- Sự hấp dẫn, dễ gây nghiện của các phương tiện giải trí hiện đại.
- Nhiều loại sách thiếu tính hấp dẫn, chưa gần gũi với học sinh.
- Gia đình không chú trọng xây dựng thói quen đọc.
- Nhà trường chưa tạo được môi trường đọc sách tích cực, chưa có hoạt động lôi cuốn học sinh.
4. Tác hại nếu không rèn luyện thói quen đọc sách
- Thiếu vốn từ và khả năng diễn đạt, tư duy kém phát triển.
- Hạn chế khả năng tưởng tượng, sáng tạo và tự học.
- Không hình thành được nhân cách, tư tưởng vững vàng qua việc tiếp nhận những giá trị sâu sắc trong sách.
- Mất đi một kênh tiếp nhận tri thức bền vững và đáng tin cậy nhất.
5. Quan điểm cá nhân và mở rộng vấn đề
- Cần nhìn nhận đọc sách không chỉ là nhiệm vụ học tập mà còn là niềm vui sống.
- Một số người cho rằng học sinh thời nay không cần đọc sách vì đã có video tóm tắt, AI tổng hợp. Tuy nhiên, tiếp nhận gián tiếp không thể thay thế sự sâu sắc của đọc hiểu và chiêm nghiệm.
- Đọc sách giúp hình thành nhân cách, khả năng phản biện và cảm xúc nhân văn mà công nghệ không thể thay thế.
6. Giải pháp rèn luyện thói quen đọc sách
a. Đối với bản thân học sinh
- Tự giác đọc sách mỗi ngày, dù chỉ 10–15 phút.
- Lựa chọn sách phù hợp với lứa tuổi, sở thích.
- Tham gia các nhóm đọc sách trực tuyến, chia sẻ sách hay cùng bạn bè.
- Ghi chép cảm nhận sau mỗi cuốn sách để hình thành thói quen phản tư.
b. Đối với gia đình
- Cha mẹ là tấm gương đọc sách cho con noi theo.
- Tạo góc đọc sách trong nhà, khuyến khích tặng sách thay vì đồ chơi điện tử.
- Dành thời gian cùng con đọc và trò chuyện về nội dung sách.
c. Đối với nhà trường
- Tổ chức ngày hội đọc sách, các buổi “giờ đọc sách tự do” mỗi tuần.
- Thành lập câu lạc bộ đọc sách, cuộc thi kể chuyện – viết cảm nhận từ sách.
- Tích hợp nội dung đọc sách vào các môn học: Văn học, Lịch sử, Giáo dục công dân…
- Xây dựng thư viện mở, thân thiện, hiện đại, khuyến khích học sinh tự lựa chọn và mượn sách.
III. KẾT BÀI
- Khẳng định lại vai trò to lớn của việc rèn luyện thói quen đọc sách đối với sự phát triển trí tuệ và nhân cách học sinh.
- Bài học nhận thức: Là học sinh, em hiểu rằng mỗi trang sách là một thế giới, và thói quen đọc là một cánh cửa mở ra tương lai.
- Kêu gọi: Hãy bắt đầu đọc từ hôm nay – dù chỉ một trang – bởi một thói quen nhỏ hôm nay sẽ tạo nên một con người lớn mai sau.
Bài làm
“Đọc sách làm nên người toàn diện.” – Francis Bacon đã khẳng định như thế để đề cao vai trò của việc đọc sách trong việc hoàn thiện trí tuệ và nhân cách con người. Thế nhưng ngày nay, trong thời đại mà mạng xã hội và video ngắn lên ngôi, việc học sinh lật từng trang sách để nghiền ngẫm và suy tư lại trở thành điều hiếm hoi. Thói quen đọc sách – vốn là một biểu hiện đẹp đẽ của văn hóa học tập – đang dần mai một. Trước thực tế ấy, làm thế nào để rèn luyện thói quen đọc sách cho học sinh trở thành một vấn đề đáng được quan tâm sâu sắc.
Đọc sách là quá trình tiếp nhận tri thức, kinh nghiệm, cảm xúc và tư tưởng của nhân loại thông qua ngôn ngữ viết. Đó không chỉ là hoạt động giải trí hay tích lũy kiến thức đơn thuần, mà còn là hành trình khám phá tâm hồn, phát triển tư duy, nuôi dưỡng cảm xúc và hình thành nhân cách. Rèn luyện thói quen đọc sách nghĩa là biến việc đọc trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống – một nhu cầu tự thân, một niềm yêu thích chứ không phải sự bắt buộc.
Thế nhưng, thực trạng hiện nay đang cho thấy một xu hướng ngược lại. Không ít học sinh chỉ đọc sách khi bị yêu cầu, đọc vì điểm số, vì bài kiểm tra chứ không xuất phát từ mong muốn thực sự. Trong khi sách nằm im lìm trên giá, thì điện thoại thông minh lại được cầm trên tay hằng giờ. Sách trở nên “kém hấp dẫn” trong mắt nhiều bạn trẻ khi bị so sánh với những hình ảnh bắt mắt, âm thanh sống động và sự tương tác tức thì từ các nền tảng công nghệ. Đó là biểu hiện rõ ràng của một thế hệ dễ bị cuốn vào thế giới ảo mà quên mất con đường đến với chiều sâu tri thức thực sự.
Nguyên nhân của hiện tượng này đến từ nhiều phía. Một phần là do sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, khiến học sinh dễ dàng tìm đến những hình thức giải trí tiện lợi hơn, ít đòi hỏi nỗ lực hơn so với việc đọc một cuốn sách dài. Mặt khác, không phải gia đình nào cũng coi trọng văn hóa đọc, không phải trường học nào cũng có môi trường đọc thân thiện và hấp dẫn. Thậm chí, không ít học sinh từng trải qua cảm giác “chán sách” vì phải đọc những cuốn không phù hợp với lứa tuổi, không gắn với trải nghiệm sống của các em. Từ đó, việc đọc trở thành áp lực, chứ không còn là niềm vui.
Tác hại của việc không có thói quen đọc sách là rất rõ ràng. Học sinh sẽ gặp khó khăn trong việc diễn đạt suy nghĩ, vốn từ nghèo nàn, khả năng tư duy phản biện và sáng tạo bị hạn chế. Không đọc sách cũng đồng nghĩa với việc mất đi một kênh quan trọng để hiểu về thế giới, về con người và chính bản thân mình. Không có sách, hành trình trưởng thành của một người trẻ sẽ thiếu vắng những kim chỉ nam về đạo đức, lối sống, cách ứng xử – những điều không dễ gì học được qua vài video hay bản tóm tắt trên mạng.
Bản thân tôi luôn tin rằng đọc sách không phải là điều bắt buộc, mà là sự lựa chọn. Và khi ta lựa chọn con đường đọc sách, ta đang lựa chọn sự trưởng thành có chiều sâu, lựa chọn cách sống chậm lại để suy nghĩ, để cảm nhận và để hiểu. Có người cho rằng thời nay đọc sách đã lỗi thời, vì công nghệ có thể giúp ta tra cứu mọi thứ trong vài giây. Nhưng nếu chỉ đọc để biết, mà không để suy nghĩ, chiêm nghiệm và rút ra bài học sống, thì đó không phải là tri thức, mà chỉ là thông tin rời rạc. Sách không thể bị thay thế bởi bất cứ công nghệ nào, bởi sách nuôi dưỡng tâm hồn, còn công nghệ chỉ thỏa mãn sự tiện lợi nhất thời.
Vậy làm thế nào để học sinh có thể rèn luyện được thói quen đọc sách? Trước tiên, chính học sinh phải chủ động thay đổi nhận thức của mình về việc đọc. Chỉ cần mỗi ngày dành ra 15 phút để đọc một đoạn văn, một truyện ngắn, hay một chương sách yêu thích – thói quen ấy sẽ hình thành tự nhiên. Việc lựa chọn sách phù hợp với lứa tuổi, sở thích và trình độ cũng rất quan trọng, bởi nếu chọn sai sách, người đọc sẽ dễ dàng bỏ cuộc. Học sinh cũng có thể tham gia các nhóm đọc sách trực tuyến, câu lạc bộ đọc sách, nơi có sự lan tỏa tinh thần đọc và những cuộc trao đổi thú vị.
Bên cạnh đó, gia đình có vai trò đặc biệt quan trọng. Một đứa trẻ lớn lên trong ngôi nhà có cha mẹ thường xuyên đọc sách, sẽ không thể thờ ơ với sách được. Cha mẹ có thể cùng con đọc, kể chuyện, trao đổi cảm nhận và khuyến khích con ghi lại những gì đã đọc. Một góc đọc sách nhỏ trong phòng, một giá sách phong phú, một lời động viên đúng lúc có thể là khởi đầu cho hành trình gắn bó suốt đời với sách.
Nhà trường cũng cần tạo ra môi trường đọc thân thiện và hấp dẫn hơn. Các hoạt động như ngày hội đọc sách, giờ đọc sách tự do, cuộc thi kể chuyện theo sách, viết cảm nhận sách… không chỉ giúp học sinh đến gần với sách mà còn khiến việc đọc trở nên sống động và nhiều cảm hứng hơn. Một thư viện mở, với không gian thoải mái, ánh sáng ấm áp và nhiều đầu sách đa dạng sẽ là nơi níu giữ bước chân học trò. Đặc biệt, nếu mỗi môn học đều có hoạt động gắn với việc đọc sách, học sinh sẽ hiểu rằng đọc không phải là nhiệm vụ của riêng môn Ngữ văn, mà là phương pháp học hiệu quả trong mọi lĩnh vực.
Tôi hiểu rằng, đọc sách không phải là con đường duy nhất dẫn tới tri thức, nhưng đó là con đường bền vững nhất để nuôi lớn tâm hồn và mở rộng giới hạn của bản thân. Trong một thế giới ngập tràn thông tin nhưng lại khan hiếm sự suy ngẫm, nếu học sinh không tập cho mình thói quen đọc sách ngay từ hôm nay, thì rất có thể chúng ta sẽ trở thành những người biết rất nhiều thứ… nhưng chẳng hiểu gì sâu sắc cả. Tôi mong mình, và cả những bạn bè cùng thế hệ, sẽ đủ dũng cảm để gác lại màn hình, chạm vào từng trang sách, sống chậm lại một chút – để lắng nghe, để hiểu và để lớn lên. Bởi có những cánh cửa chỉ mở ra khi ta cầm trên tay một cuốn sách, và có những phiên bản tốt đẹp nhất của chính mình chỉ hiện ra khi ta thật lòng đọc và nghĩ.
Tóm lại, việc rèn luyện thói quen đọc sách là nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của học sinh. Bài nghị luận đã phân tích thực trạng và đề xuất nhiều giải pháp thiết thực. SoanVan.com.vn mong rằng các em học sinh sẽ luôn tìm thấy niềm vui trong mỗi trang sách, từ đó học tốt môn Ngữ Văn và đạt kết quả cao trong các kỳ thi sắp tới!
