Vứt rác bừa bãi là thói quen xấu ảnh hưởng môi trường và hình ảnh cộng đồng. Bài viết này của SoanVan sẽ phân tích tác hại, đưa ra lý do vì sao cần thay đổi và cách mỗi học sinh có thể góp phần xây dựng môi trường xanh – sạch – đẹp. Cùng tìm hiểu để chung tay vì một Việt Nam văn minh hơn!
Vứt rác bừa bãi là thói quen phổ biến của nhiều người. Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) thuyết phục mọi người từ bỏ thói quen này.
Dàn ý
I. Mở bài
- Trích dẫn câu nói: “Môi trường không phải là tài sản thừa kế của tổ tiên, mà là món quà mà con cháu chúng ta gửi gắm” (Ngạn ngữ người Mỹ da đỏ).
- Dẫn dắt vào vấn đề: Môi trường là tài sản vô giá của con người, nhưng hiện nay nó đang bị hủy hoại bởi những hành động vô ý thức, trong đó có thói quen vứt rác bừa bãi.
- Khẳng định đây là một thói quen xấu, cần được loại bỏ để bảo vệ môi trường và nâng cao ý thức sống văn minh.
II. Thân bài
1. Thực trạng vứt rác bừa bãi trong đời sống
- Hành động vứt rác bừa bãi xuất hiện ở khắp nơi: từ vỉa hè, công viên, chợ, khu dân cư đến sông hồ, biển cả.
- Một số hình ảnh thường thấy: túi nilon tràn lan trên đường phố, chai nhựa bị vứt xuống sông hồ, thức ăn thừa vứt lung tung ở nơi công cộng.
- Dẫn chứng: Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi ngày Việt Nam thải ra khoảng 60.000 tấn rác thải sinh hoạt, trong đó một phần không nhỏ bị xả bừa bãi, gây ô nhiễm nghiêm trọng.
2. Tác hại của thói quen vứt rác bừa bãi
a. Gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến cảnh quan đô thị
- Rác thải chất đống trên đường phố, sông ngòi gây mất mỹ quan, làm xấu đi hình ảnh khu phố, khu du lịch.
- Ví dụ: Hình ảnh những bãi biển nổi tiếng như Đà Nẵng, Nha Trang đôi khi bị phủ kín bởi rác thải do khách du lịch thiếu ý thức.
b. Ảnh hưởng đến sức khỏe con người
- Rác thải, đặc biệt là rác hữu cơ, dễ phân hủy, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, gây dịch bệnh.
- Dẫn chứng: Theo báo cáo của WHO, môi trường ô nhiễm là nguyên nhân chính gây ra nhiều bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
c. Gây tắc nghẽn cống rãnh, dẫn đến ngập úng
- Rác thải không được xử lý đúng cách làm tắc nghẽn hệ thống thoát nước, gây lụt lội khi trời mưa.
- Ví dụ: Nhiều thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh thường xuyên bị ngập sau những trận mưa lớn, nguyên nhân một phần là do rác thải làm tắc cống rãnh.
3. Nguyên nhân khiến nhiều người duy trì thói quen vứt rác bừa bãi
- Ý thức kém, thiếu trách nhiệm với môi trường.
- Thói quen lâu năm, thiếu sự giáo dục và nhắc nhở từ gia đình, nhà trường.
- Hệ thống xử lý rác thải chưa đồng bộ, thiếu các thùng rác công cộng tại một số nơi.
4. Giải pháp khắc phục thói quen vứt rác bừa bãi
a. Nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường
- Tuyên truyền qua báo chí, mạng xã hội, các chương trình giáo dục để mọi người nhận thức rõ tác hại của việc xả rác.
- Ví dụ: Nhiều trường học đã triển khai các chương trình “Ngày Chủ Nhật Xanh” để học sinh cùng nhau thu gom rác, tạo thói quen tốt ngay từ nhỏ.
b. Xây dựng hệ thống thu gom rác hiệu quả, tăng cường xử phạt nghiêm minh
- Cần bố trí thêm thùng rác công cộng ở các khu dân cư, công viên, bãi biển.
- Nhà nước cần có các quy định xử phạt nghiêm khắc hơn đối với hành vi xả rác bừa bãi. Ví dụ: Ở Singapore, ai vứt rác nơi công cộng có thể bị phạt lên đến 1.000 đô la.
c. Khuyến khích phân loại và tái chế rác thải
- Mỗi người nên tự giác phân loại rác từ nguồn để giảm tải áp lực cho hệ thống xử lý rác.
- Học hỏi mô hình từ các nước phát triển như Nhật Bản, nơi rác thải được phân loại rõ ràng giúp tái chế hiệu quả.
III. Kết bài
- Khẳng định lại tầm quan trọng của việc từ bỏ thói quen vứt rác bừa bãi.
- Kêu gọi mọi người thay đổi nhận thức và hành động để bảo vệ môi trường.
- Nhấn mạnh: “Chúng ta không chỉ sống cho hiện tại, mà còn phải có trách nhiệm với thế hệ tương lai”.
Bài làm
Không cần một cơn bão lớn để cuốn đi sự sống – đôi khi, chính những chiếc túi ni lông, vỏ chai nhựa hay mẩu rác nhỏ vứt bừa bãi mỗi ngày lại là thứ âm thầm hủy hoại môi trường sống của chúng ta. Khi phố phường ngập ngụa rác thải, kênh rạch đen ngòm, khi thiên nhiên không còn đủ sức bao dung, đó là lúc con người phải tự nhìn lại chính mình. Vứt rác bừa bãi không chỉ là một thói quen xấu – đó là một biểu hiện của lối sống vô trách nhiệm, là căn bệnh đô thị kéo dài dai dẳng. Và đã đến lúc, mỗi người cần bắt đầu thay đổi – không phải bằng những lời kêu gọi sáo rỗng, mà từ hành động nhỏ nhất: không vứt rác bừa bãi.
Để thuyết phục mọi người từ bỏ thói quen vứt rác bừa bãi, trước hết cần hiểu rõ bản chất của hành động này. Vứt rác bừa bãi là việc xả rác thải ra môi trường một cách tùy tiện, không đúng nơi quy định, thường diễn ra ở các khu vực công cộng như đường phố, bến xe, bãi biển, công viên hay ngay trước hiên nhà. Đây không chỉ là một hành vi thiếu văn minh mà còn thể hiện sự thờ ơ, vô trách nhiệm với môi trường sống xung quanh. Thói quen này xuất phát từ tâm lý tiện đâu vứt đó, thiếu hiểu biết về tác hại lâu dài và thiếu ý thức cộng đồng. Dù nhỏ nhặt và diễn ra trong khoảnh khắc, nhưng nếu được lặp lại mỗi ngày bởi hàng triệu con người, nó sẽ tạo thành một vấn nạn lớn, để lại hậu quả dai dẳng cho cả xã hội.
Không khó để nhận thấy tình trạng xả rác bừa bãi đang diễn ra ở khắp nơi, từ những con hẻm nhỏ đến những tuyến phố lớn, từ khu chợ dân sinh đến bãi biển, công viên. Hình ảnh túi nilon bay lơ lửng trong gió, hộp xốp lềnh bềnh trên mặt nước hay những đống rác chất đống nơi góc phố đã trở nên quá quen thuộc. Thậm chí, những địa điểm du lịch nổi tiếng cũng không tránh khỏi cảnh tượng nhếch nhác do rác thải gây ra. Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, hiện nay, mỗi ngày Việt Nam thải ra khoảng 60.000 tấn rác, trong đó một phần không nhỏ bị xả bừa bãi, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Điều đáng nói là không ít người xem đây là điều hiển nhiên, thậm chí thờ ơ trước hậu quả mà nó mang lại.
Vứt rác bừa bãi gây ra những hậu quả nghiêm trọng cả về môi trường lẫn đời sống con người. Trước hết, hành động này làm ô nhiễm đất, nước, không khí và phá vỡ cảnh quan đô thị. Những con phố trở nên nhếch nhác, kém văn minh, trong khi thiên nhiên mất đi vẻ nguyên sơ vốn có. Rác thải cũng là nguyên nhân dẫn đến nhiều loại bệnh tật, khi trở thành nơi sinh sôi của vi khuẩn, ruồi muỗi và các mầm bệnh nguy hiểm. Không chỉ vậy, tình trạng vứt rác bừa bãi còn làm tắc nghẽn hệ thống thoát nước, gây ra ngập úng, ảnh hưởng đến giao thông và sinh hoạt hàng ngày. Rõ ràng, đây không chỉ là một thói quen xấu mà còn là nguyên nhân dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng cần được loại bỏ.
Nhìn nhận vấn đề một cách sâu xa, nguyên nhân dẫn đến thói quen vứt rác bừa bãi chủ yếu xuất phát từ ý thức kém và lối sống thiếu trách nhiệm. Nhiều người có suy nghĩ “một chút rác không ảnh hưởng gì”, nhưng chính sự vô tâm đó đã tích tụ thành hậu quả lớn. Hơn nữa, việc giáo dục về bảo vệ môi trường vẫn chưa thực sự hiệu quả, khi mà nhiều người vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tác hại của hành vi này. Ngoài ra, tình trạng thiếu các thùng rác công cộng ở một số nơi cũng khiến nhiều người không có nơi để bỏ rác đúng chỗ, từ đó hình thành thói quen vứt rác tùy tiện.
Để thay đổi thực trạng này, trước hết, cần nâng cao ý thức cộng đồng thông qua tuyên truyền, giáo dục. Các phương tiện truyền thông, trường học, gia đình cần chung tay phổ biến về tác hại của việc xả rác bừa bãi, giúp mỗi người hiểu rằng hành động của họ có ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống. Nhiều trường học hiện nay đã triển khai các chương trình như “Ngày Chủ Nhật Xanh”, nơi học sinh cùng nhau dọn dẹp rác, tạo thói quen tốt ngay từ nhỏ.
Bên cạnh đó, cần xây dựng hệ thống thu gom rác hiệu quả và có chế tài xử phạt nghiêm minh. Ở những quốc gia phát triển như Singapore, ai vứt rác bừa bãi có thể bị phạt tới 1.000 đô la, nhờ đó mà đường phố luôn sạch đẹp. Việt Nam cũng cần học hỏi mô hình này, đồng thời tăng cường số lượng thùng rác công cộng để khuyến khích người dân bỏ rác đúng nơi quy định.
Cuối cùng, việc phân loại và tái chế rác thải cần được khuyến khích để giảm thiểu ô nhiễm. Nếu mỗi người đều có ý thức phân loại rác ngay từ đầu, lượng rác thải ra môi trường sẽ giảm đáng kể, đồng thời giúp tăng hiệu quả xử lý và tái chế. Từ năm 2025, theo quy định mới của Luật Bảo vệ môi trường, việc không phân loại rác tại nguồn có thể bị xử phạt từ 500.000 đến 1.000.000 đồng. Đây không chỉ là chế tài mang tính răn đe mà còn là lời nhắc nhở mạnh mẽ về trách nhiệm công dân trong việc bảo vệ môi trường sống chung.
Để góp phần thay đổi thực trạng này, mỗi người không chỉ kêu gọi người khác mà trước hết cần bắt đầu từ chính bản thân mình. Tôi cũng đã từng vô tình vứt một mẩu giấy kẹo ra đường mà không nghĩ ngợi nhiều, cho đến khi nhìn thấy hình ảnh những con kênh đen ngòm vì rác thải, những cánh đồng ngập tràn túi nilon không thể phân hủy. Nhận ra hậu quả từ hành động nhỏ của mình, tôi dần thay đổi thói quen: luôn bỏ rác đúng nơi quy định, hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần, chủ động nhắc nhở bạn bè và người thân cùng giữ gìn vệ sinh môi trường. Dần dần, tôi nhận thấy rằng một hành động nhỏ nhưng nếu được nhân rộng, có thể tạo nên sự thay đổi lớn. Quan trọng nhất, mỗi người cần tự rèn luyện ý thức trách nhiệm, bởi chỉ khi chính ta thay đổi, ta mới có thể lan tỏa lối sống văn minh đến cộng đồng.
Rõ ràng, vứt rác bừa bãi không chỉ là một hành vi thiếu văn minh mà còn là nguyên nhân gây ra hàng loạt vấn đề nghiêm trọng. Để có một môi trường sống trong lành, mỗi người cần ý thức được trách nhiệm của mình, thay đổi từ những hành động nhỏ nhất. Như câu nói nổi tiếng: “Chúng ta không chỉ sống cho hiện tại, mà còn phải có trách nhiệm với thế hệ tương lai.” Nếu không hành động ngay từ bây giờ, chính chúng ta và con cháu mình sẽ là những người gánh chịu hậu quả nặng nề nhất.
Bài viết đã chỉ ra tác hại của việc vứt rác bừa bãi và kêu gọi mọi người cùng chung tay xây dựng môi trường sạch đẹp. Hãy bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất để tạo nên thay đổi lớn lao. SoanVan chúc các em học sinh ôn thi môn Ngữ văn thật tốt, đạt kết quả cao và luôn là công dân có ý thức!
